Sprzęt i wyposażenie

1. Jaki dobrać filtr
   • Jak często czyścić filtr
2. Jak dobrać grzałkę
3. Ile trzeba światła
4. Jak dobrać świetlówki
5. Termometr
6. Jaki jeszcze sprzęt

Jaki dobrać filtr

Filtr w akwarium spełnia nastepujące funkcje:

• filtracja mechaniczna - "odcedzanie" z wody zanieczyszczeń stałych;
• filtracja biologiczna wykonywana przez bakterie nitryfikacyjne - przetwarzanie trujących związków azotowych: NH₃ i NO₂ na mniej szkodliwe azotany NO₃ (oraz ewentualnie przetwarzanie NO₃ na wolne gazy za pomocą denitryfikatora);
• filtracja chemiczna - najczęściej przez węgiel aktywny (adsorbcja cząsteczek związków niepolarnych) lub "zeolit" (pochłanianie amoniaku);
• filtracja protein (cząsteczek związków polarnych) zanim rozłożą się na związki azotowe (za pomocą odpieniaczy, stosowanych głównie w akwariach morskich).

W przypadku filtrów, których prawidłowe działanie często decyduje o życiu rybek, powinieneś dobrze zastanowić się nad wyborem urządzenia. Są na rynku dostępne różne filtry, jednak w tym wypadku, jak rzadko którym elemencie wyposażenia sprawdza się zasada, że nie warto kupować 'bylejakich' filtrów. Generalnie, godne polecenia są filtry znanych, renomowanych firm - jak np. Hagen, Hydor czy Eheim (a także inne).

Filtr musi mieć odpowiednią wydajność. Dobrą zasadą jest kupowanie filtra "o oczko" większego, niż w/g specyfikacji producenta pasowałoby do Twojego akwarium. Innymi słowy, filtr powinien być przeznaczony do zbiornika 1.5-3 razy większego niż ten, do którego faktycznie zostanie zastosowany. Jeszcze lepiej jest kupić 2 różne filtry, z których każdy samodzielnie mógłby teoretycznie obsłużyć cały zbiornik (poniżej).

Jak często czyścić filtr

Jeśli filtr się "zapcha" nieczystościami lub złogami martwych bakterii, przepływ wody zostanie wstrzymany, co grozi katastrofą. Dlatego, czyszcząc akwarium, raz na jakiś czas (co kilka wymian wody - czyli np. co 2-3 miesiące) trzeba delikatnie przepłukać filtr. Najlepiej płukać w wodzie odlanej ze zbiornika. Uwaga: Nie wolno płukać filtra gorącą wodą, wyjmować go z wody na dłużej niż kilka minut, ani pozostawiać poza przepływem bieżącej wody na dłużej niż godzinę.

W czasie pracy filtra, pod żadnym pozorem nie wolno wyłączać go na noc, ani dłużej niż na kilka-kilkanaście minut: bakterie w filtrze muszą być cały czas 'odżywiane' natlenioną wodą.

Dobrze jest mieć w zbiorniku 2 filtry i płukać je na zmianę - wtedy flora bakteryjna w jednym z filtrów jest zawsze nienaruszona i ułatwia nie tylko utrzymanie zbliżonego poziomu filtracji w zbiorniku, ale również wspomaga odbudowę kolonii bakterii w drugim filtrze. Ponadto, w takim wypadku, w razie awarii jednego z filtrów będziesz mógł uniknąć strat w obsadzie ryb.

Jak dobrać grzałkę

Moc grzałki zależy od wielkości akwarium i od różnicy temperatur, o którą trzeba podnieść temperaturę w zbiorniku w stosunku do temp. otoczenia. Orientacyjnie, do doboru grzałki można użyć poniższej tabeli (z książki: "Jak założyć i pielęgnować akwarium", Stefan Kornobis, 1998)

Jeśli wystarczy Ci mała grzałka, spokojnie możesz kupić grzałkę bez termostatu. Jeśli ponad 40W - lepiej kup dobrą, z termostatem, np. Hydor, Jäger czy JBL. Bezpiecznie będzie jeśli dodatkowo zastosujesz jeszcze malutki polski termostat - kosztuje ok. 15 zł. Przy doborze grzałki pamiętaj o tym, że czasami trzeba znacznie podnieść temperaturę w zbiorniku - np. w czasie tarła, albo w przypadku leczenia niektórych chorób. Dlatego warto mieć nawet 2 termostaty i wyższą od potrzebnej moc, lub dodatkową, awaryjną grzałkę w szufladzie.

Ponadto, przy wyborze grzałki warto pamiętać, że wszelkie urządzenia elektryczne zainstalowane w pokrywie akwarium (np. dławiki świetlówek i same świetlówki) trochę grzeją i przy małej różnicy temperatur być może grzałka wcale nie będzie potrzebna - można to jednak stwierdzić wyłącznie doświadczalnie.

Ile trzeba światła

Do oświetlenia zbiornika możesz zastosować świetlówki, lampy metal-halogenowe, nawet zwykłe halogenki, w ostateczności lampy energooszczędne, lub kombinacje różnych źródeł światła. Nie można tylko stosować zwykłych żarówek - dają o wiele za mało światła. Nie można też pozwalać na bezpośrednie oświetlanie zbiornika przez słońce - to, że słońce oświetla zbiorniki naturalne, nie ma tu nic do rzeczy - tam na jedną rybę przypada kilkanaście czy kilkaset razy więcej wody niż w akwarium, zakwit glonów przeszkadza najwyżej turystom, a i głębokość penetracji światła w wodzie też jest zwykle większa od wysokości i głębokości akwarium.

Jeśli planujesz zbiornik bez roślin - Malawi, Tanganika z wystrojem tylko z kamieni, korzeni i glonów lub tzw. akwarium sterylne (bez żadnego podłoża, roślin, ozdób , tylko woda i ryby) - starczy nawet niewielka ilość światła, rzędu 0.2-0.25 W/litr (mowa tu o mocy świetlówek). Jeśli jednak chcesz by ładnie Ci rosły rośliny, przy zbiorniku o wysokości słupa wody 30cm (od wierzchu dna do powierzchni) powinieneś mieć co najmniej 0.4-0.6 W/litr. Absolutne minimum, to 0.3 W/L - w przypadku roślin o niewielkich wymaganiach śietlnych. Dla 100 litrowego zbiornika oznacza to na przykład 3 świetlówki 15W / 60cm lub dwie 25W / 74cm. Jeśli masz zbiornik o wysokości ok. 50cm, tę ilość światła zwiększ jeszcze o 30%. Przy takim oświetleniu rośliny będą rosły stosunkowo dobrze (pamiętaj jednak o podmianie wody - roślin potrzebują do wzrostu mikroelementów - i ewentualnie o nawożeniu). Jeszcze ładniejsze rośliny będziesz miał stosując oświetlenie rzędu 1, a nawet więcej W/litr , jednak w takim wypadku koniecznie musisz nawozić rośliny dwutlenkiem węgla - inaczej grozi Ci dekalcyfikacja, która może pozabijać wszystkie ryby. Ponadto, uwaga - intensywne oświetlanie zbiornika w którym nie ma równowagi biologicznej prawie zawsze prowadzi do niekontrolowanego rozwoju glonów.

Jak dobrać świetlówki

Dobrą zasadą jest zestawianie różnych świetlówek - sprawdzony zestaw to "Power-Glo" Hagena + "Glo-Lux" Sylvanii, ale również inne zestawienia świetlówek dających zimne, lekko niebieskie światło (o wysokiej temperaturze barwnej) ze świetlówkami o ciepłym, żółtawym lub lekko pomarańczowym odcieniu typu "Daylight" są właściwe. Przy tym, świetlówkę o świetle chłodnym należy umieścić w tylnej części zbiornika - tam gdzie jest więcej roślin - a świetlówkę o cipelejszych barwach w przedniej części. Dzięki takiemu doborowi źródeł światła można uzyskać dobre zaspokojenie potrzeb roślin oraz pełne oddawanie bogactwa kolorów ryb. Często się zdarza, że - niby niepozorna - rybka oglądana przy słabym świetle w sklepie, po włożeniu do dobrze oświetlonego zbiornika, zaskakuje bogactwem subtelnych odcieni barw.

Termometr

Temperatura wody jest ważnym czynnikiem określającym warunki w akwarium - jej podwyższenie o 10° powoduje 2-krotne zwiększenie prędkości reakcji chemicznych ! Ryby są organizmami zmiennocieplnymi i każda ma określoną tolerancję zakresów temperatur. W zbyt wysokiej temperaturze ryby szybciej się starzeją, w zbyt niskiej grozi im infekcja pleśni. Ponadto, wraz ze wzrostem temperatury maleje ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie, co może prowadzić do duszenia się ryb.

Termometr należy przczepić mniej więcej w połowie wysokości zbiornika, w miejscu gdzie niepowstają zastoje wody i nienasłonecznionym, z dala od grzałki.

Jaki jeszcze sprzęt

Siatka lub dwie odpowiedniej wielkości do łapania ryb, wiadro, wąż do spuszczania wody, czyścik do szyb (skrobak lub czyścik magnetyczny) i ewentualnie odmulacz.